Romano Hangos motto
ročník 9, číslo 7
vyšlo 2007-04-16

aktuální číslo
zprávy
rozhovor
názory
anketa
přílohy
reportáž
starší čísla
redakce
odkazy
e-mail



  Sam diline či nasvale

Kada, so tumenge kamav te phenel pes ačhiľa buter sar anglo duj berš andre jekh foros. Sar andre aver fori the adaj hin nange khera (holobiti). Adaj bešen vajkeci romane fameliji. Maškar lende the jekh phureder Rom. Vičinen les Kašuko. Na došunel mište pre jekh kan. Jov vaš kada na rušel. Avka peske upre sikhľiľa, hoj te les vareko vičinel le naveha sar pes čačes vičinel, ta pes aňi na del anglal, sar te oda na perlas pre leste.

Ehin paraščovin tosara. O Kašuko bešel khere a našťik pes doužarel la poštarka. Adaďives chudel e penzija. Ič les has igen bachtalo ďives. Le čhaha ľigende andro šrotos trin bare verdana trasta, hľiňikos, charchum the purane bateriji andal o motora a ile vaše buter sar dešuduj ezera. Rozulade pes le čhaha pro jepaš. O Kašuko bešel pal o skamind a gondoľinel, so kerla le lovenca. „Cinava mange neve gumi pro motoris a vareso kadaj andro kher,“ vakerel korkoro kije peste.
Vaj dešujekh orendar avľa e poštarka a vigenďa leske o love. Andr´oda avľa leskero čhavo, so leha has ič pro trasta. O Kašuko maj bičhaďa vaš e tharďi. Ňič aver na pijelas čak finsko vodka. Kaj te na pijen čak duj džene le čhaha, gejľa vaš jekh terňi romňi, so odoj lenca bešelas. O rom lake denašťa andre Anglija a la mukhľa šove čhavenca khere. Mek pes na ačhiľa, hoj na gejľahas te pijel, te la vareko vičinlas. Hjaba hoj odoj has duj murša, aľe aňi jekh laha na viľikerďahas te pijel. Andre late e tharďi perlas sar andre chaňik, aľe ňič late na sas. O caklos našľiľa aňi na džanle sar. O Kašuko maj bičhaďa vaš aver the mek vaš o anglicko balevas. Mek ča akana chudle odi lačhi kedva. O magneťakos bašavlas pre calo kher, čak zenginlas, hoj les šunďolas dži pre ulica. O Kašuko the e romňi giľavnas pre calo muj. Feder te phenel, hoj gravčinenas, hoj len šunďolas dur avri.
Pal o dilos, sar phundrade e romaňi banka (herna), kaj o Roma hordinen o love, avľa o Kašuko andre. Adaj imar has pherdo. Paš o automati terďolas fronta. Po duj po trin džene užarenas, sar pes pre lende dochudela. Adaďives chudle zaľikerďi (o podpori), ta sar phenen o Roma, adaďives e karčma labola.
O Kašuko diňa peske lovina. Maj kije leste avle o Roma.
Ešebno pes paš leste sikhaďa o Kandro. Leske na denašelas ňič. Jov mušinďa te džanel savorestar. Našťik pes ačhiľa, hoj leske vareso te denašťahas. „Kašuko, sem de kečeň“, zmukľa pre leste. „Sem ma av ajso chalo. Ič zarodľal bare love pro trasta a adaďives chudľal e penzija.“
„Ta džanes, hoj hat. Sigo tuke thovav. Oda sar te las kola love a čhivas len andro paňi. A tu peskeri zaľikerďi, kaj thoďal?! Imar čhiďal andre bedňa, so?!“ phučľa o Kašuko. „Dža kadaj ko šefos mi del tuke len pale. Dikh, sar pes khelel a sar pes vikhelel!“ phenďa o Kašuko a gejľa te ulavel ezeros koruni.
Ipen ačhiľa jekh automatos čučo. Odgejľa pašal leste o Baro jandro, vaj sarandathepandžeberšengero cikno churdo Rom. Prekhelďa sa, calo zaľikerďi. Buter sar pandž ezera. Odgejľa pašal e mašina sar te pes ňič na ačhiľahas. „A je to tam“, phenďa la romňake. Aňi čepo leske na has pharo, hoj čhiďa ajci love le čhavenge andal o muj. Sar dživla, so chana, oda has leske jekh.
O Kašuko gejľa kijo automatos a chudľa te khelel. Agorestar leske džalas. O love e mašina delas ara het, aľe o Kašuko aňi jekhvar na iľa avri aňi koruna. Mek riskinlas. Ko oleske achaľol, ta džanel pal soste vakerav. Kajčak na ľikerďa but a e karta visaľiľa. O automatos chudľa te chal o love a o ezera has het aňi na džanľa kana. Rado narado ulaďa aver ezeros. Kajčak e bacht les omukhľa. Imar andre čhiďa pandž ezera a na vikhelďa aňi koruna. „So kerďan kala bedňaha?!“ chudľa te vičinel pro šefos. „Narokom la mosarďan, hoj te na del ňisave love, so?!“
Ulaďa šovto ezeros a gejľa te khelel pre aver automatos. Adaj čepo vikhelelas. Maj leske pale visaľiľa e kedva. Sar leske pernas varesave love, asalas u korkoro angle peste vakerlas: „Me tut dava,“ oda perlas pro automatos. „Deha mange sa, so andre tute hin. Me tuke sikhavava, mange te kidel o love!“
Kajčak e kedva les maj pregejľa sar chudľa pale te prekhelel. Ulaďa paľis duj ezera. Oda e choľi andre leste polokes taďolas. Khelelas choľaha, marlas andre bedňa, ruginlas andre late. Phirlas pašal jekh automatos ke aver sar te leske prechuťiľahas. Sem imar khelelas duje orendar a imar has eňa.
Mek probaľinďa jekh automatos. Čhiďa andre ezeros a na vikhelďa aňi koruna. Oda imar na viľikerďa. Iľa o stolkos a chudľa te phagerel o automati jekh pal aver. Kajčak o automati hine kerde zorales. Marlas andre savore zoraha a po jekh na a na te rozmarel. Savore, so odoj has, ačhile sar kašta. Ta sem oda dičholas sar te le Kašukeske prechuťiľahas.
Ešebno pes diňa anglal o Cigaris. Šuko učo Rom, vaš oda les vičinenas Charno. „Užar, Kašuko, mek ma phager, lav mange avri o love,“ vičinlas pre leste. „Sar peske len iľal,“ phenďa kaštune mujeha, „imar šaj phageres.“
Maj pal leste pes diňa anglal o Ciral. Vičinenas les Ciral, bo sas kalo sar sadza. „Kašuko, dukhana tut o vasta, chuťav tuke vaš o tover, kames?“
O Roma chudle te asal, aľe dine smirom mindik sa na sphagerďa. Paľis savore automati visarďa pre phuv. Pašľonas odoj sar o slugadža a o šibi has rozčhivkerde pal calo kher. O šefos čak pes chudelas šerestar.
Maj avle o phandle, ile sa pre kamera a kerde fotki, ile le Kašukes pre staňica. Kerde leha protokolis a bičhade khere. Vaj trine čhonenca has sudos. Chudľa duj berš pro zorales a sa te poťinel. Dujšelthependa ezera.
„No, akana talam imar dela smirom a pro bedňi aňi na dikhela, te pes leske kada ačhiľa,“ sako vakerlas.
Ta kaj, phirel pale pro trasta, varekana zaroden le čhaha bare love. Akana khelen imar so duj džene. Aňi e bertena les na odsikhaďa le bedňendar. Jekhvar gejľom pro št cionos, has ochto ori tosara. Jov imar le čhaha odoj čhivkerlas o love andro bedňi. Gejľom odoj pale efta orendar raťi a jov mek terďolas paš o automatos a čhivkerlas andre o love.
Te les dikhav sar sako ďives phirel pro trasta, sar len hordinel na džanav khatar – bo adaj o Roma imar sa vikidle – a paľis raťi sa, so vaše chudel, čhivel andre bedňa, ta mange avel pre goďi – Sam nasvale či ajse diline, hoj kada keras?

Andrej Giňa

přečtěte si
-> Noviny ke stažení

téma

redakce
Romano Hangos/Romský hlas
vychází s podporou Ministerstva kultury ČR, vydává Společenství Romů na Moravě
Adresa redakce:
Francouzská 84, 602 00 Brno
tel.: +420 545 246 645
fax: +420 545 246 674
email: rhangos@volny.cz

vyhledávání



Radioľurnál

Radioľurnál