Romano Hangos motto
ročník 9, číslo 7
vyšlo 2007-04-16

aktuální číslo
zprávy
rozhovor
názory
anketa
přílohy
reportáž
starší čísla
redakce
odkazy
e-mail



  Sar rodavas mira da IV.

Imar has nasikh, pre ubitovňa man talam imar aňi namukena, ta akana kaj sovava? O čhavo mange phenel: „Ňisostar pes madara, soveha kamende.“ Sar šundžom so vakerel, darandžiľom, the nadžanavas so te kerel. „Madara, av imar, bo maj dela brišind cindžuvaha.“ Mra mišľatar phenav mange, ta so daras, dža, sem pre Slovaňiko, tiž o Roma len manušes khere ke peste te sovel. Rom Romeske šigitinel. Phenav leske: „More me nadarav, džav tuha, aľe mušinav vareso te chal bo som bari bokhaľi.“ O čhavo phenel: „Chaha khere kamende, ča imar av, sidžar, bo sa cindžuvaha.“ Džahas, sidžarahas, geľam dosta baro koter drom kim doavľam ki o cikno kheroro cinde sar fľaki. O čhavo mange phenel: „Kadaj bešav, av si andre.“ Geľom, andro kher labolas o udut, paš o skamind bešenas o murša, sar man dikhle takoj phučle le čhastar. „Ta koda hin kaja čhaj, khatar hiňi.“ „Oda miri piraňi,“ pendža jov. Dikhavas pre leste phorade jakhenca sar diľiňi, korkori mange phendžom, ta so mandar kerel pheras ada čhavo. Kajča jov nakerlas pheres, vakerlas čačikanes, akor olestar nadžanavas.

Jekh phuro Rom phenel: „Šukar čhaj, hin la šukar jakha, aľe šuki hiňi sar triska u čuča la nane.“ O čhavo asalas u me nadžanavas kaj man ladžatar te thovel.
Jov oda prindžardža, iľa man andre aver kher, odoj nahas ňiko, tačardžas o chaben, diňas man te chal. Phenel mange: „Čhiv paltu tele ola cinde hundri, ake le uri kaja rokľa, the e bľizka u pašľuv andro hadžos tel e duchna.“ Somas rado kaj šaj čhivav pal ma tele o cinde hundri, urdžom o šuke, zasučom aňi nadžanav sar.
Tosara sar uščiľom ladžavas man, has sombat, andro hadžos imar ňiko nahas ča me. Urdžom pale mire hundri, o rom la romňaha man dine te chal u o čhavo mange phendža kaj oda hin leskri baba, the o papus, kaj paš lende bešel. Paľis geľam so duj džene avri, samas ke leskri daj, dad, the ko phrala. Odoj mange nahas pre kedva, sar oda o čhavo prindžardža mindžar geľam hed.
Samas calo džives avri, phirahas pal o foros, the vakerahas peske. Jov mange phenel: „Tajsa džaha pre zabava, džaha peske te khelel, kames?“
Rači sar avľam khere, andro kher has pherdo Roma, avle man te predikhel, bo pes dodžanle kaj man o čhavo kamel romňake. Denas man te chal, aľe me nakamavas, andro foros mange o čhavo cindža so kamavas. Ladžavas man, takoj geľom te sovel.
Aver džives sar uščiľom pratindžom andro kher, oda džives has man bari radosca, bo džanavas kaj rači džaha pre zabava. Pal o dilos geľam so duj džene pre štacija u sar jov cindža kartki pre mašina ta me phučhľom korkori pestar. Devla miro, ta kaj kamel te džal ada čhavo, sem phendžas kaj rači džas te khelel. Nadžanavas so kamel te kerel. Cindžas te chal, the sar beščam andre mašina, ta imar lestar phučľom: „Ta kaj džas, kaj man les, phen mange.“ Jov diňa te asal. „Sem džas te khelel madara, dikheha,“ pehdža mange pale.
La mašinaha džahas maj jekh ora, sar geľam tele, napačavas mire jakhenge, dureder džahas dromoreha maľenca, lukenca, doavľam andro cikno gavoro. Ta so kadaj keraha dumindžom mange. Aľe dikhľom kaj jov odoj sa prindžarelas. Sar doavľam ki o cikno kheroro, cirdľa avri andal e žeba, e kľeja, the phundradža o vudar. „Tu adaj bešes?“ Phučľom lestar. „Ha, aľe ča perdal o kurko, adaj keras buči u pro sombat, kurko phiras khere,“ phendža mange o čhavo.
Geľam andro kher o čhavo iľa e vedra mukhľa andre paňi the čhidža andro žľabos pre dvora la hadzinake. Čhidža jarpos le kachňenge, has len bare kachňa, the pherdo ciknore kachňora. Sar savoro kerdža so leske kampelas phenel mange: „Av džas andro gav te khelel adadžives hin andre karčma zabava.“
Me dumundžom kaj džaha pre romaňi zabava u amen geľam pre gadžikaňi, aľe has mange moneki pre kedva. Khelahas aňi nadžanľam sar amenge denašľa e rat. „Ke Buďejovica amenge adadžives imar nadžal ňič mušinas te sovel adaj,“ phendža o čhavo. The avka has, ačhľam te sovel odoj, po perši pašľiľom andro than muršeha. Talam džanen lačhes kaj pes namodľinahas.
Tosara geľam ke Buďejovica, pre štacija imar užarenas e baba, sar amen dikhľa kerelas bari bida. Leskri daj the o dad, vareso peske vakerenas u paľis savore geľam khere.
Jov mandar pal o drom phučkerlas kaj kerav u kana mange kampel te džal andre buči. Sar leske phendžom, ta jov mange phendža: „Ňikhaj nadžaha, me tut ľikerela, manca aveha andre buči.“ Me nakamas pal oda aňi te šunel, pekľa man pal o muj. „Imar nakamav te šunel aňi lav. Andre buči nadžaha, manca aveha, man hin love, cinava tuke so kameha. Phendžom tuke kaj tut kamav romňake, miro lav placinel.“ Sar dikhľom so pes kerel, gondoľindžom mange, nane mange pro svetos avka lačhes, nane man aňi kaj te džal, korkori som. O čhavo hin lačho manuš, bučakro, love džanel te zarodel, le čhaven la romňa ľikerla avri. Ačhľom leha, has man imar rom, phiravas leha andro gav kaj savore kerenas buči. E baba kerlas andre maštaľňa mro rom the o papus kerenas pre melioracija.
Jevende kerenas pre stavba, o činžaka, love has les dost, cinavelas so mange kampolas. La babake pomožinavas te pratinel, te tavel akor mekh nadžanavas. Sar e baba dikhľa kaj mro rom man kamel, kaj manca kamel te dživel ta sikhavelas man te tavel. Sar man sikhavelas te kerel o rezanky ta man the marelas pal o vasta le valkoha, kim nadžanavas te ušanel ajso chumer sar kampolas. Sikhadža man savoro, bajinlas pal mande. Perši raz andro dživipen čujidžom kaj hin man fameľija. Savoreha pes dzeľinahas, všadzi phirahas jekhetane, sar džahas te cinavel ta džahas savore. Jekh pal aver bajinahas, calo kurko phirlas andre buči u sombatone phirahas andre moza. Jekh bi aver nasamas, e baba, o papus pre ma nadenas te domukhel, rado pes dikhahas. Me vaš lenge diňomas o jilo. E baba has kaľi, me parňi, sar džahas pal o foros ta o manuša pal amende visaľonas. Jekhvar mandar e baba phučľa či man pal late naladžav. Phendžom lake: „Mange hin jekh hoj sal kaľi. Me tut rado dikhav.“ O nipi ča dikhen pre oda či manuš kalo, abo parno, aľe nadikhen pre oda so andro manuš hin. „Tu baba sal moneki lačhi manušňi.“ Joj sar šundža so vakerav pohlaskindža man pal o šero. Pre kada šoha nabisterava. Kada mange ela andre godži kim dživava. Predžidžiľom lenca but pharipen, pherasa, e baba has moneki prisno, o papus peske rado pijelas, sar mačolas has anrdo kher bares vešelo.

Andre romaňi čhib thodža:
Gejza Horváth
(kada has imar o paluno agor)

přečtěte si
-> Noviny ke stažení

téma

redakce
Romano Hangos/Romský hlas
vychází s podporou Ministerstva kultury ČR, vydává Společenství Romů na Moravě
Adresa redakce:
Francouzská 84, 602 00 Brno
tel.: +420 545 246 645
fax: +420 545 246 674
email: rhangos@volny.cz

vyhledávání



Radioľurnál

Radioľurnál